Wysoki szpaler z szybko rosnących oraz wysokich drzew to bardzo dobry pomysł nasadzenia w dużych ogrodach posesji zlokalizowanych w miastach, w parkach, a także przy tworzeniu zadrzewień śródpolnych mających stapiać się z naturalnym krajobrazem. Zwarta, gęsta ściana tłumi hałas oraz chroni przed zanieczyszczeniami docierającymi ze stref wysoko uprzemysłowionych, tworzy zjawiskowe kompozycje z lokalną przyrodą oraz chroni przed wiatrem. Rośliną mającą wszystkie niezbędne cechy, kwalifikujące ją do bycia świetnym materiałem na szpaler jest świerk serbski. Sadzi się go coraz częściej ze względu na wysoką wytrzymałość na mrozy, ogólną odporność oraz gęste ułożenie gałęzi na całej długości pnia.
Uprawa i charakterystyka świerka serbskiego
Jest wysokim, silnie rosnącym drzewem iglastym, którego wysokość w naturze może przekraczać 30 m. W sprzyjających warunkach jego roczne przyrosty mogą przekroczyć 50 cm. Jeśli posiadamy mały ogród i chcemy wyhamować jego wzrost to po prostu przytnijmy wierzchołek. Świerk serbski ma bardzo charakterystyczny pokrój. Gałęzie są gęsto ułożone na całej długości pnia, tak więc nie musimy się obawiać, że nawet nieformowane, starsze egzemplarze będą się ogołacać od dołu tak jak ma to miejsce w przypadku np. świerka srebrnego. Świerki serbski rosną wąsko i strzeliście, a ich gałęzie są lekko podwinięte pod górę. Dzięki temu łudząco przypominają choinki znane z bajek oraz oraz kartek bożonarodzeniowych. Posiadają brązowe szyszki. Preferują stanowiska słoneczne o przepuszczalnej glebie, która ma odczyn lekko zasadowy. Gdy zostaną posadzone w cieniu będą miały mniej zwarty pokrój a ich igły mogą opadać w miejscu styku z innym świerkiem. Świerk serbski jest w pełni mrozoodporny. Idealnie nadaje się na wysoki strzelisty szpaler. Rośliny należy sadzić w odstępach 150 cm.Z uwagi na duża tolerancję zanieczyszczeń, ten gatunek jest chętnie sadzony w miastach.
Odmiany świerka serbskiego
Chociaż przy tworzeniu szpaleru ze świerka serbskiego najbardziej przydatna jest jego podstawowa, gatunkowa forma, to w sprzedaży pojawia się wiele różnych odmian, które można wykorzystywać w innych typach nasadzeń. Poniżej krótka charakterystyka kilku tych o najbardziej interesujących cechach.
1.Świerk serbski ‘Aurea’
Charakteryzuje się złotym zabarwieniem młodych przyrostów, które bardzo silnie kontrastują ze starszymi ciemnozielonymi igłami. Ma wąski regularny pokrój i rośnie trochę wolniej niż podstawowy gatunek. Jego strefa mrozoodporności to 5a. Oznacza to, że może rosnąć na terenie całego kraju i nie potrzebuje okrywania. Preferuje gleby o lekko zasadowym odczynie. Najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych.
2.Świerk serbski ‘Nana’
Karłowata odmiana o bardzo powolnym wzroście. Ma dwukolorowe igły. Na wierzchu są zielone, a pod spodem srebrzyste. Są one lekko podwinięte pod górę, dzięki czemu widać barwy obu stron. Bardzo ciekawą cechą świerka srebrnego ‘Nana’ jest przerastanie się stożków wzrostu. W praktyce oznacza to , że jeden egzemplarz, szczególnie w młodym wieku ma wiele wierzchołków. Opisywana odmiana jest w pełni mrozoodporna. Preferuje stanowiska słoneczne, ale toleruje też półcień. Bardzo dobrze sprawdza się w małych ogrodach jako soliter. Dzięki zwartemu pokrojowi szerokiego stożka idealnie nadaje się na niskie, nieformowane żywopłoty.
3.Świerk serbski ‘Bruns’
Bardzo charakterystyczna odmiana świerka serbskiego. Ma wąski, kolumnowy pokrój, a jej boczne gałęzie bardzo silnie przylegają do pnia. Ponadto pęd główny nie rośnie prosto tylko krzywi się na wszystkie strony. Świerk ‘Bruns’ wygląda niczym z bajki. Gdy kilka egzemplarzy posadzimy obok siebie, to będą wyglądać jak fragment pradawnego lasu wyjętego z powieści. Opisywany iglak ma powolny wzrost i maksymalnie osiąga 10 m. Jego liście są dwubarwne- z wierzchu ciemnozielone, a pod spodem niebiesko-białe. Dobrze znosi zanieczyszczenie środowiska oraz jest odporny na suszę. Preferuje przepuszczalną glebę o lekko zasadowym odczynie. Nie jest podatny na wymarzanie. Może rosnąć w słońcu lub półcieniu.
4. Świerk serbski ‘Karel’
Wyjątkowo niska i bardzo wolno rosnąca odmiana. Po 10 latach uprawy nie przekracza 1 m wysokości. Zastała wprowadzona do handlu w 2000 r. Jest więc stosunkowo nowa, dlatego jeszcze nie można określić jej maksymalnych wymiarów. Ma pokrój płaskokulisty. Wraz z wiekiem zagęszcza się coraz silniej. Młode przyrosty świerka serbskiego ‘Karel’ mają jasnozielony kolor. Pięknie prezentują się na tle starszych gałęzi, których igły mają ciemniejszą barwę. ‘Karel’ może być sadzony wzdłuż ścieżek oraz w ogrodach skalnych. Dzięki kulistemu pokrojowi oraz powolnemu wzrostowi idealnie nadaje się do uprawy w pojemnikach. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, jednak lubi gdy podłoże jest wilgotne i lekko zasadowe. Wytrzymuje nawet bardzo silne mrozy.