Lawenda jest coraz chętniej sadzona w polskich ogrodach. Zdobywa serca profesjonalistów projektujących zieleń, a także pasjonatów kochających rośliny i poświęcających długie godziny godziny na ich pielęgnację. Wszyscy marzą o rabatach wypełnionych łanami fioletowych kwiatów, których zapach w ciepłe letnie wieczory roznosi się po całym ogrodzie. Lawenda to nie tylko ozdoba, ale i roślina użyteczna. Jest szeroko wykorzystywana w wielu gospodarstwach domowych oraz przemyśle. Po przeczytaniu tego wpisu poznacie tajniki jej uprawy i unikniecie błędów często popełnianych przez osoby, które dopiero rozpoczynają przygodę z tą rośliną. Kto wie, może i wy pokochacie lawendę, a prowadzenie jej plantacji stanie się waszym nowym sposobem na życie? Dowiedz się czy uprawa lawendy jest trudna?

O lawendzie…

Gatunek rośliny z rodziny jasnowatych. Wywodzi się z krajów śródziemnomorskich. Uprawia się ją głownie w celach leczniczych, kulinarnych oraz ozdobnych. Jest bardzo popularna we Francji. Mieszczą się tam ogromne plantacje, które są odwiedzane przez turystów z całego świata.
W Polsce sadzi się głownie dwa gatunki lawendy- wąskolistną oraz pośrednią. Uprawia się ją najczęściej w ogrodach, jednak z roku na rok rośnie liczba dużych plantacji. Co prawda daleko nam jeszcze do Prowansji, ale przyszłość rysuje się w obiecujących barwach. Może za kilkanaście lat Polska znajdzie się w gronie głównych światowych producentów tej pięknej rośliny? 

Czy uprawa lawendy jest trudna?- krótka charakterystyka lawendy wąskolistnej

To właśnie ten gatunek gościł w ogrodach naszych babć. Cechuje się delikatnym, przyjemnym aromatem oraz stosunkowo niewielkimi rozmiarami- przeciętnie osiąga 50 cm średnicy i podobną wysokość. Wytrzymuje mrozy przekraczające -30 stopni Celsjusza. W czerwcu na krzewach lawendy wąskolistnej zaczynają pojawiać się fioletowe kwiaty. Przyciągają one całe rzesze pszczół i motyli. Jak sama nazwa wskazuje opisywany gatunek posiada podłużne, wąskie liście, które podobnie jak kwiatostany wydzielają przyjemny zapach.

Czy uprawa lawendy jest trudna?- krótka charakterystyka gatunku lavandula x intermedia

Gatunek lawendy osiągający znaczne rozmiary. Średnica i wysokość krzewu mogą przekraczać 1 m. Cechuje się silnym zapachem liści i kwiatów. W czerwcu na roślinach pojawiają się długie łodygi kwiatowe zakończone kwiatostanem w kształcie kłosa. W zależności od odmiany może on przybierać barwy od białej, aż do ciemnofioletowej. Lawenda pośrednia wytrzymuje mrozy do -27 stopni Celsjusza. Zimą zachowuje bardziej estetyczny wygląd niż lawenda pośrednia (ma mniej suchych liści).

Gdzie posadzić lawendę?

Lawenda bardzo lubi słońce i dobrze przepuszczalna glebę. Wybierajmy więc dla niej stanowiska o pełnym nasłonecznieniu. Niektóre odmiany radzą sobie także w półcieniu, ale wymagają częstszego przycinania, aby nie straciły zwartego pokroju. Jeśli w ogrodzie mamy glebę gliniastą to przed posadzeniem lawendy wymieszajmy ją z piaskiem, aby poprawić drenaż. Niezależnie od typu podłoża, warto zbadać jego pH. Jeśli odczyt pokaże, że jest ono zbyt kwaśne, to musimy je uzasadowić. Do tego celu najlepiej wykorzystać dolomit- działa szybko i nie ma właściwości palących. Glebę wokół możemy ściółkować żwirem i grysem. Nigdy korą sosnową!

Jakie sadzonki kupić?

Najlepsze będą rośliny uprawiane w doniczkach o pojemności 0,5-1,5 l. Lawenda rośnie szybko, w związku z tym nie ma sensu przepłacać i kupować dużych dorosłych krzewów w wielkich pojemnikach. Ponadto młodsze sadzonki łatwiej się przyjmują i w prostszy sposób można kształtować z nich formę półkolistą. Lawendę kupujmy wyłącznie od polskich producentów. Unikajmy roślin, których wzrost jest sztucznie przyspieszany w szklarniach!

Podlewanie

Nadmierne podlewanie to najczęstszy błąd jaki popełniają początkujący ogrodnicy. Lawenda jest rośliną śródziemnomorską. W związku z tym preferuje suche i dobrze zdrenowane gleby. Podlewamy ją dopiero wtedy, gdy podłoże jest przeschnięte. Jeśli przesadzimy z wodą korzenie zgniją i roślina uschnie. Młode sadzonki w pierwszym roku uprawy podlewamy przez pierwsze 2 miesiące po posadzeniu- jednak tylko podczas ciepłej i słonecznej pogody. Po tym okresie wystarczy im praktycznie tylko woda z opadów. Wyjątkiem będzie jedynie przewlekła susza. Podczas jej trwania podlewamy wszystkie lawendy niezależnie od wieku.

Nawożenie 

Panuje obiegowa opinia, że lawenda lubi ubogie gleby i nie wymaga nawożenia. Nie jest to prawdą. Do prawidłowego wzrostu i obfitego kwitnienia potrzebuje ona odpowiedniej dawki substancji pokarmowych. Nawozić należy w dwóch terminach- w marcu i w czerwcu. Można stosować zarówno nawozy naturalne (obornik granulowany) jak i mineralne (mieszanka azotowa). Wiosenna dawka powinna być większa niż letnia. Dodatkowo we wrześniu można wzbogacić glebę w potas- pomoże on lawendzie lepiej przygotować się do zimy.

Czy uprawa lawendy jest trudna?- przycinanie lawendy

Lawenda do prawidłowego wzrostu, dobrego zimowania i obfitego kwitnienia potrzebuje regularnego przycinania. Zabieg ten przeprowadzamy wczesną wiosną lub jesienią. Zawsze ścinamy przekwitnięte kwiatostany oraz 2-3 cm niezdrewniałych pędów. Staramy się formować kształt półkola. Jeśli chodzi o młode lawendy w pierwszym roku uprawy sprawa ma się nieco inaczej, aby silnie zagęściły się od samego dołu przycinamy je 2-3 razy w sezonie. Co prawda przez tak częste cięcie, nasze rośliny nie zdążą zakwitnąć, ale za to w kolejnym roku zaskoczą nas ogromem kwiatów.
Z naszych wieloletnich obserwacji wynika, że w ogólnie lepszej kondycji są lawendy przycinane wczesną jesienią- do 15 września. Jeśli jednak przeoczymy ten termin to zaczekajmy do wiosny i dopiero wtedy tnijmy. Lepiej wiosną niż wcale! Podkreślamy jeszcze raz- lawendę trzeba przycinać!

Zimowanie lawendy- czy okrywać na zimę?

Lawenda wąskolistna oraz lawenda pośrednia są roślinami mrozoodpornymi. Mogą przetrwać bez uszczerbku nawet bardzo srogie zimy. Jest jednak kilka warunków. Jak wiemy opisywane gatunki są zimozielone- czyli nie gubią liści na zimę. W związku z tym istnieje ryzyko wystąpienia suszy fizjologicznej. Najbardziej są na nią narażone rośliny rosnące na stanowiskach wietrznych, dlatego należy je okryć już w momencie gdy temperatura zbliża się do -15 stopni Celsjusza. Szczególną troską trzeba objąć również  młode lawendy. Mają one mniejszą mrozoodporność niż dorosłe egzemplarze i wymagają zabezpieczenia na zimę.
Pamiętajmy jednak, aby okrywanie rozpocząć dopiero przed zapowiadaną falą silnych mrozów. Przykrycie na całą zimę zwiększy ryzyko wystąpienia szarej pleśni. W czasie odwilży i deszczowej pogody, która coraz częściej zdarza się w okresie zimowym pod agrowłókniną (najlepszy materiał do zabezpieczania lawendy) będzie panowała wysoka wilgotność, która sprzyja występowaniu wyżej wymienionej choroby.
Dorosłe lawendy, które nie rosną na stanowiskach wietrznych nie wymagają przykrywania. Wyjątkiem jest lawenda pośrednia sadzona we Wschodniej Polsce- bez zabezpieczenia w surowe zimy może wymarzać.