W obecnych czasach i inne owady, które czerpią z kwiatów mają bardzo ciężkie życie. Jednak z roku na rok, coraz większej wiedzy profesjonalnych ogrodników oraz osób posiadających ogrody sytuacja zaczyna się nieco poprawiać. Jest to jednak nadal kropla w morzu, w porównaniu z czasami, gdy stosowano bardzo mało oprysków, a wszędzie można było spotkać łąki całe pokryte pięknymi kwiatami, na których było słychać głośne brzęczenie owadów. W tym wpisie skupimy się na dwóch grupach roślin, które przyciągają dużą ilość pożytecznych owadów i dają im mnóstwo pokarmu, a mianowicie na bylinach oraz drzewach i krzewach. Pominiemy kwitnące rośliny jednoroczne. Pomimo, że wśród nich znajdziemy dużą ilość gatunków miododajnych, to zdajemy sobie sprawę, że nie każdy ma czas siać i pielęgnować kwiaty co roku od nowa, a chcemy zachęcić do pomocy pszczołom jak największą grupę osób.

1. Byliny

Jest to bardzo szeroka grupa roślin wieloletnich. Wśród gatunków znajdziemy przedstawicieli o niezliczonych kolorach kwiatów. Większość z nich jest bardzo miododajna i bardzo chętnie odwiedzana przez pszczoły i inne pożyteczne owady. Są to rośliny w większości przypadków o bardzo dobrej mrozoodporności i nie wymagają zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Znajdziemy tutaj także wiele gatunków bardzo odpornych na suszę, z których można komponować całe rabaty. Mogą być one zlokalizowane na słabszych, piaszczystych glebach i po okresie ich przyjęcia na nowym miejscu praktycznie nie wymagają podlewania. Poniżej podajemy kilka przykładów roślin o bardzo dużej miododajności.

a) lawenda wąskolistna i pośrednia

Nie są to w pełni byliny(tylko półkrzewy), ale dla ułatwienia zaliczymy je do tej grupy. W zależności od odmiany może mogą mieć białe, różowe lub fioletowe kwiaty. Tworzy zwarte krzewy, które u większości odmian dorastają do 60 cm wysokości i podobnej średnicy. Opisywane gatunki lawendy kwitną od końca czerwca do września. Są w tym czasie odwiedzane przez ogromną ilość pszczół, motyli oraz innych pożytecznych owadów. Wymagają stanowiska słonecznego oraz przepuszczalnej gleby. Lubią, gdy podłoże ma odczyn zasadowy. Warto więc co 2 lata zastosować nawóz wapniowo-magnezowy, który podniesie pH gleby.

b) przegorzan pospolity

Jest długowieczną, dużą byliną o wysokiej miododajności. Posiada pokaźne, powcinane liście o ciemnozielonym kolorze. Przegorzan pospolity zaczyna kwitnienie w lipcu. Wypuszcza wtedy duże, kuliste, “najeżone’ kwiatostany , o intensywnie niebieskiej barwie. Po zasuszeniu świetnie nadają się do tworzenia suchych bukietów. Przegorzan ma silne, grube pędy kwiatowe. Sadźmy go na stanowisku słonecznym i glebie o odczynie zasadowym Podłoże może być suche i ubogie. Przegorzanowi wystarczy jedna dawka nawozu wieloskładnikowego. Jest on byliną w pełni mrozoodporną i nie wymaga okrycia. Idealny jako tło na rabatach.

c) szałwia omszona

Bardzo ozdobna bylina o długim okresie kwitnienia. Dorasta do około 50 cm wysokości i podobnej średnicy. Ma średniej wielkości ciemnozielone liście, z delikatnym szarym akcentem. Są one szorstkie, pomarszczone i pokryte włoskami zwanymi kutnerem. Szałwia omszona rozpoczyna kwitnienie na początku czerwca. Praktycznie przez cały sezon jest obsypana bardzo dużą ilością kłosowatych kwiatostanów, bardzo chętnie odwiedzanych przez owady zapylające. W zależności od odmiany kwiaty mogą mieć kolor niebieski, fioletowy, różowy i biały. Szałwia lubi duże ilości słońca oraz przepuszczalne podłoże. Nie znosi gleb ciężkich z zastojem wody. Jest to dla niej szczególnie szkodliwe w okresie zimowym. Ma dobrą mrozoodporność i nie wymaga okrycia.

d) gipsówka

Jest dość wysoką byliną, znaną głownie z przyozdobionych nią bukietów wykonywanych w kwiaciarniach. W niektórych regionach Polski występuje w stanie naturalnym. Ma wąskie liście, o jasnozielonym kolorze, które są spiczasto zakończone. Gipsówka w czerwcu zaczyna wypuszczać bezlistne pędy kwiatowe. Na ich wierzchołkach pojawia się ogromna ilość drobniutkich białych kwiatków. Na jednym krzewie gipsówki może ich być kilkaset! Opisywana bylina lubi gleby suche i przepuszczalne. Należy sadzić ją na stanowisku słonecznym. Z doświadczenia możemy powiedzieć Wam, że dobrze radzi sobie także w cięższej glebie gliniastej. Kwitnienie kończy w sierpniu. Wtedy warto obciąć przekwitnięte pędy kwiatowe. Jeśli jednak chcemy, aby sama się wysiała możemy pozostawić je do wiosny.

e) Jeżówka purpurowa

Czysty gatunek dorasta do 100 cm wysokości i 50 cm średnicy. Jednak w jego obrębie można znaleźć ogromną ilość odmian różniących się pomiędzy sobą wysokością kępy oraz barwą kwiatów. Kwitnie od lipca, aż do pierwszych silniejszych przymrozków. Jej kwiaty są bardzo okazałe- ich średnica może dochodzić do 10 cm! Są zbudowane z wypukłego, “najeżonego” środka i otaczających go płatków. Jeżówka lubi stanowiska słoneczne. Zniesie również lekkie ocienienie. Gleba dla niej powinna być przepuszczalna, o średniej żyzności i umiarkowanej wilgotności. Nie toleruje gleb ciężkich z zimowym zastojem wody- w takich warunkach kłącze ma tendencje do gnicia.

2. Drzewa i krzewy

Także w tej grupie roślin możemy znaleźć gatunki o bardzo dużej miododajności. Wśród licznych odmian drzew i krzewów znajdziemy takie, które nadają się do sadzenia zarówno w małych jak i dużych ogrodach. Zwrócimy tutaj uwagę na gatunki liściaste, gdyż to właśnie one są najbardziej pomocne dla pszczół. Wszyscy dobrze wiemy, że iglaki nie kwitną, więc są mało atrakcyjne dla owadów zapylających. Mają jedynie spadź, jednak w naszym klimacie rzadko panują odpowiednie warunki do tego, aby mogła ona być dobrze wykorzystana. Poniżej przedstawiamy Państwu kilka gatunków roślin liściastych , które są łatwe w uprawie i bardzo pożyteczne dla pszczół.

a) mydleniec wiechowaty

Jest drzewem dorastającym do 10 m wysokości. W lipcu i sierpniu mydleniec wiechowaty obficie kwitnie. Ma dużą ilość żółtych kwiatów, o pięknym zapachu. Są one bardzo chętnie odwiedzane przez pszczoły. i inne pożyteczne owady. Jednak nie tylko kwiaty są tutaj ozdobne. Po ich przekwitnięciu na gałęziach pojawiają się różowe, duże torebki nasienne. Wraz z dojrzewaniem nasion stają się coraz bardziej brązowe. Mydleniec wiechowaty może rosnąć na każdym typie gleby, poza tymi okresowo zalewanymi. Lubi duże ilości słońca- w takim miejscu kwitnie obficie i ma ładną, zwartą, gęsto ulistnioną koronę. Młode sadzonki warto okryć na zimę agrowłókniną. Starsze egzemplarze są w pełni mrozoodporne.

b) lipa drobnolistna

Jest dużym drzewem dorastającym do 20 m wysokości. Świetnie sprawdza się jako soliter w ogrodach o dużej przestrzeni. Ma silnie rozbudowaną koronę. Jej liście mają sercowaty kształt i dorastają do 8 cm długości. Lipa drobnolistna rozpoczyna kwitnienie w czerwcu. Jest wtedy cała obsypana kwiatami, które mają charakterystyczne skrzydełka. W okresie kwitnienia na całym drzewie słychać bzyczenie latających owadów zbierających nektar. Jej kwiaty są także bardzo pożyteczne dla człowieka- mają szerokie zastosowanie w medycynie. Lipa drobnolistna poradzi sobie praktycznie w każdych warunkach. No może poza głębokim cieniem i terenami bagnistymi. Jest w pełni mrozoodporna.

c) pigwowiec japoński

Jest krzewem dorastającym do 150 cm wysokości. Ma tendencje do tworzenia odrostów korzeniowych, przez co ma rozłożysty pokrój. Pigwowiec japoński kwitnie bardzo wcześnie, bo już w kwietniu- jest wtedy chętnie odwiedzany przez pszczoły. Ma dużą ilość kwiatów o sporych rozmiarach i intensywnie czerwonej barwie. Na jesień dojrzewają owoce pigwowca. Są one bardzo zdrowe. Opisywany krzew może być sadzony w miejscach słonecznych oraz półcienistych. Najlepiej czuje się na glebach żyznych, o umiarkowanej wilgotności. W praktyce poradzi sobie w słabszym podłożu. Ma dobrą odporność na susze i gdy dobrze się ukorzeni na nowym miejscu, to nie wymaga podlewania. W polskim klimacie nie wymarza.

d) Glediczja trójcierniowa

Jest drzewem, które w polskim klimacie dorasta do 10-15 cm wysokości. Jej cechą charakterystyczną jest wyprostowany pień, na którym zlokalizowane są ciernie- ich długość może dochodzić do 15 cm. Glediczja trójcierniowa ma duże pierzaste liście , podobne do tych występujących u akacji. Kwitnie w czerwcu. Ma drobne, intensywnie pachnące kwiaty, które odznaczają się dużą miododajnością. Po przekwitnięciu na gałęziach tworzą się spiralnie skręcone strąki. Ich długość nierzadko przekracza 30 cm. Może być sadzona zarówno na glebach piaszczystych, jak i gliniastych. Unikać należy jedynie miejsc o wysokim poziomie wód gruntowych. Bardzo dobrze znosi suszę.

e) robinia akacjowa(akacja)

Jest wysokim drzewem o bardzo szybkim wzroście- w szczególności przez pierwsze 20-30 lat. Tworzy niesymetryczną, parasolowatą koronę. Kora u starszych egzemplarzy jest mocno spękana. Jak na drzewo jest krótkowieczna- dożywa przeciętnie 100 lat. Ma długie liście, złożone z pojedynczych mniejszych listków. U nasady liści znajdują się ostre ciernie. Robinia akacjowa rozpoczyna kwitnienie na przełomie maja i czerwca. Kwiaty mają biały kolor i są zebrane w grona. Mają przyjemny słodki zapach. Są bardzo miododajne. Akacja bardzo dobrze czuje się na suchych terenach. Nie lubi gleb podmokłych. Ma bardzo dużą odporność na zasolenie i zanieczyszczenia środowiska. Nie straszne jej żadne mrozy.