Owoce i warzywa są nieodłącznym elementem współczesnej diety, uważanej za zdrową. Polecają je wszyscy: dietetycy naturopaci, lekarze oraz media. Mają rację, gdyż warzywa, owoce oraz dobrej jakości tłuszcze i mięso są podstawą diety najbardziej optymalnej dla człowieka. Jednak pewne osoby po spożyciu słodkich, soczystych i smacznych owoców mają wzdęcia, biegunki, gazy i wiele innych nieprzyjemnych dolegliwości. Dlaczego tak jest? Jak bumerang wraca temat fruktozy, czyli cukru owocowego. Nie jest on przez wszystkich dobrze tolerowany, źle się wchłania i pojawiają się kłopoty. Dolegliwość ta to zespół upośledzonego wchłaniania fruktozy( nietolerancja fruktozy).
Co w organizmie dzieje się z fruktozą?
W prawidłowych warunkach cząsteczki fruktozy powinny być wchłonięte do krwi przez błonę śluzową jelita cienkiego. Do tego celu wykorzystywane są białka przenośnikowe, których właściwy poziom umożliwia sprawny i szybki transport. U osób z nietolerancją fruktozy transporterów białkowych jest zbyt mało lub nie ma ich wcale. Niewchłonięta fruktoza dostaje się do jelita grubego, gdzie ulega bakteryjnej fermentacji. Pojawiają się wówczas nieprzyjemne dolegliwości, głównie ze strony przewodu pokarmowego.
Objawy zespołu upośledzonego wchłaniania fruktozy- nietolerancji fruktozy.
- gazy
- wzdęcia
- biegunka
- osłabienie
- zaburzenia apetytu
- nudności
- wymioty
- niedobór wagi
- skurcze jelit
- depresja
Przyczyny powstawania nietolerancji fruktozy.
Nie są dokładnie poznane przez medycynę konwencjonalną. Jednak wywnioskować można, że tak jak zawsze wszystko zaczyna się w jelitach i tam należy upatrywać przyczyn. Każdy organizm ma swoją określoną tolerancję na dany składnik pokarmu. U jednych ta tolerancja jest mniejsza a u innych większa. Zależy to od ogólnej kondycji organizmu oraz stanu poszczególnych elementów układu pokarmowego. Przerost bakteryjny jelita cienkiego(SIBO), stany zapalne jelita, przetworzone jedzenie może wpływać na upośledzenie wchłaniania fruktozy.
Zaburzenie oraz choroby upośledzające wchłanianie cukru owocowego:
- SIBO(przerost bakterii w jelicie cienkim)- nieprawidłowy skład flory bakteryjnej jelita cienkiego prowadzi do stanów zapalnych oraz upośledza perystaltykę. Zaburza to transport fruktozy przez błonę śluzową
- Celiakia oraz choroba Crohna– choroby te negatywnie oddziaływują na powierzchnię nabłonka jelita cienkiego i upośledzają wchłanianie węglowodanów.
- Ostre infekcje zapalne żołądka oraz jelit– wielu pacjentów z zespołem złego wchłaniania fruktozy twierdzi, że ich objawy rozpoczęły się po infekcji żołądka lub jelit. Ma to zapewne związek ze zmianą profilu bakterii po przebytej chorobie. Duża ilość szkodliwych szczepów wpływa niekorzystnie na wchłanianie cukru owocowego.
- Leki IPP(inhibitory pompy protonowej)- upośledzają wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Powoduje to mniejszą sterylność środowiska w jelicie cienkim a w konsekwencji SIBO.
Do czego może prowadzić nieleczona nietolerancja fruktozy?
– zwiększenie przepuszczalności jelit
– niekorzystna zmiana profilu bakterii jelitowych
– zaburzenia wchłaniania
– wiele pośrednich chorób i dolegliwości związanych z wyżej wymienionymi zmianami.
Głównie chodzi o to, że nieleczona nietolerancja fruktozy pogłębia problemy jelitowe oraz utrudnia wyleczenie schorzeń , które ją wywołały. I koło się zamyka.
Leczenie.
Wyłącznie dietetyczne. Jak już wspomniałem, każdy z nas może inną tolerancję, więc na początku trzeba ustalić na ile możemy sobie pozwolić. Dla jednych będzie to jabłko, a dla innych np. szklanka soku owocowego(w przypadku nietolerancji fruktozy nawet świeży, domowy sok może szkodzić). Wyleczcie stany zapalne jelit, SIBO oraz inne towarzyszące choroby układu pokarmowego, a na pewno tolerancja na fruktozę wzrośnie. Zapamiętajcie, że zespół złego wchłaniania fruktozy nie jest chorobą! Jest informacją, że w organizmie dzieje się coś złego!
Co ma najwięcej fruktozy?
– owoce
– miód
– większość produktów przetworzonych
– soki owocowe
Często osoby z zespołem upośledzonego wchłaniania fruktozy mają problemy z tolerancją alkoholi cukrowych( erytrytol, ksylitol, sorbitol, mannitol), rafinozy, laktozy, inuliny oraz fruktooligosacharydów. U osób, które nie odczuwają poprawy po odstawieniu samej fruktozy konieczne jest także wyeliminowanie pokarmów zawierającym wyżej wymienione składniki.